خدمات شبکه های مجازی

آئین سنتی و فلسفه مراسم تاسوعا و عاشورا در خرم آباد.

قسمت دوم (گِل مالی-روز عاشورا)

مردم لر (خرم آباد) با قدمتی بیش از 40 هزارساله در آیین های عزاداری وقتی عزیزی را از دست میدهند بر سر و شانه های خود گِل می مالند و میگویند چگونه میشود که عزیزشان در زیر خاک باشد و خودشان تمیز بمانند. ولی مراسم گِل مالی مختص روز عاشورا از دیر باز در لرستان وبخصوص خرم آباد به این شکل بوده که مردم برای همدردی با حضرت زینب (س) و یادآوری صحنه های دردناک صحرای نینوا که حسین ابن علی(ع) در خاک وخون افتاده، تمام بدن ولباسهای خودرا آغشته به گِل میکنند،و هم ناله با یتیمان حسین(ع)میشوند.
این مراسم سنتی با قدمتی طولانی فقط مخصوص روز عاشوراست ودر هیچ مراسم عزاداری دیگری انجام نمیشود. مراسم به این شکل آغاز مبشود...

صبح روز تاسوعا تعدادی از جوانان هر هیئت با کامیون راهی کوه های اطراف شهر و روستا میشوند جهت آوردن خاک رس تمیز و هیزم خشک درختان . اینکار معمولا تا ظهر تاسوعا ادامه دارد.

از عصر تاسوعا تعدادی دیگر از جوانان هرهیئت شروع به آماده کردن حوضچه های گِل میکنند. این حوضچه ها طوری درست میشوند که آب از آن عبور نکند و از هدر رفتن گل جلوگیری میکند.حوضچه ها معمولا با آجر و یا ورق گالوانیزه ساخته و خاک رس را غربال کرده و با مقداری از خاک تبرک شده کربلا در مرکز حوضچه قرار میدهند و با پرچم های محرمی و شیشه های گلاب تزیین میکنند.

سپس در نیمه های شب گروهی دیگر از جوانان هیئت شروع به آماده کردن گِل میکنند. گِل با گلاب و آب گرم درست میشود و اینکار تا نزدیکهای نماز صبح ادامه دارد. در همان نیمه های شب هیزم ها را به شکل خیمه ایستاده در کنارهم و با فاصله چندمتری دسته دسته میگذارن که آماده روشن شدن باشن. لازم به ذکر است تمام این مراحل از رفتن برای هیزم و خاک .تا آماده شدن و شروع مراسم همگی با ذکر نوحه و مصیبت های عاشورایی انجام میشود.

مراسم گِل مالی و روشن کردن هیزم مخصوص فصل خاصی نیست و در اوج سرما یا اوج گرما (البته با هیزم کمتر) این مراسم با همین سنت اجرا میشود. فلسفه آتش هیزم ها این است که هم بدن و لباس های عزاداران زودتر خشک شود وهم یادآور خیمه های سوخته اهل بیت پیغمبر(ص) در روز عاشورا میباشند.

"چَمَریانه" نام موسیقی عزاداری لرستان است که به وسیله ساز و دهل اجراء میشود.این موسیقیِ عزا ، در ایام سوگواری سیدالشهدا رنگ و بوی دیگری دارد مخصوصا در سحرگاه روز عاشورا ...

بعداز نماز صبح مردم با وضو و نیت خودرا به حوضچه های آماده میرسانند و هرکس به نوعی خودرا آغشته به گِل میکند که در هر حوضچه چند جوان ایستاده و به دیگران کمک میکنند. به احترام تبرک شدن گِل با خاک کربلا و گلاب هیچکس بدون وضو داخل حوضچه نمیشود. مراسم بقدری سوزناک و غمگین برگذار میشود که قابل توصیف نیست.

مراسم گِل مالی تا حدود ساعت 9صبح ادامه دارد و بعداز آن هییت ها بصورت دسته جات در خیابانهای شهر پیاده روی و عزاداری میکنند. عزاداران اکثرا با پای برهنه در مجلس عزای حسین(ع)شرکت میکنند.

از هیئات بزرگ شهر خرم آباد میتوان به هیئت های :

پشت بازار.

درب دلاکان.

شمشیرآباد.

اسدآبادی.

حزب الله علوی و ناصرخسرو اشاره کرد.

این مراسم گاها در بعضی شهرستانها اجرا میشود ولی متاسفانه بدون نیت و فلسفه و بدون رعایت آیین میباشد.

البته لرهای مقیم در استانهای دیگر تا حدودی این مراسم را زنده نگه داشته اند ولی به علت نداشتن امکانات ازجمله هیزوم و محل مناسب با مشکلاتی مواجه هستند از هییت های لرهای مقیم فعال میتوان به لرهای مقیم تهران .بندرعباس. اصفهان و کرج اشاره کرد.
لرها در هرجای کره خاکی که باشند برای مراسم روز عاشورا خودرا به هیئت محله و شهر خود میرسانند.
شهر خرم آباد روز عاشورا کاملا شهری ماتم گرفته میشود آسمان شهر از گرد و غبار سینه زنی و دود آتشها حال و هوایی عاشورایی میگیرد.شایدبهترین عنوان برای این مراسم "خاکی ترین آئین عاشورایی "باشد.
برای یکبارهم که شده این مراسم را از نزدیک تماشا کنید و غم خوار یتیمان امام حسین (ع) باشید.خیلی ها هستند که هرساله به این مراسم اضافه میشوند.

تصاویری از روز عاشورا خرم آباد

عزاداری همه شما قبول باشه

التماس دعـا